De financiële impact van data downtime kwantificeren: Kosten van downtime berekenen
- 1 December, 2025
- 10:50 am
Bereken de echte kosten van downtime zodat je budgetten kunt verantwoorden voor backups.
Uitval van systemen kost geld en dat is vaak veel meer dan wat direct zichtbaar is. Recente onderzoeken laten zien dat de kosten van een uur downtime voor veel ondernemingen al snel boven de €300 000 liggen en in kritieke sectoren ligt dit bedrag nog vele malen hoger. Nu NIS2 volledig van kracht is en verzekeraars harde herstel bewijzen eisen, kunnen directies niet langer volstaan met slechts ruwe schattingen.
Een volwaardige berekening van downtime-kosten geeft precies het inzicht dat nodig is om budgetten voor databescherming en herstel te verantwoorden, investeringen in immutable backups te onderbouwen en aan te tonen dat je voldoet aan de zorgplicht die toezichthouders en verzekeraars van je vereisen.
Uitvalkosten per sector realistisch inschatten
De totale kosten bestaan uit drie hoofdcategorieën:
Direct omzet- of productieverlies
Verloren transacties, stilgevallen productie of verspilde arbeidsuren.
Loonkosten van stilstaand personeel
De inactieve werktijd van het personeel vermenigvuldigd met de volledig belaste uurlonen voor de betrokken afdelingen.
Indirecte schade zoals reputatieverlies, klantverloop en mogelijke boetes
Reputatieschade, klantverloop, mogelijke boetes opgelegd door toezichthouders en hogere verzekeringspremies in de toekomst.
In productie- en logistieke bedrijven liggen de kosten vaak tussen de €50 000 en €250 000 per uur. Bij financiële dienstverleners, zorginstellingen en energiebedrijven schieten de kosten regelmatig boven €1 miljoen per uur wanneer kernsystemen platliggen. Recente betrouwbaarheid rapportages (ITIC/Veeam 2025) bevestigen dat voor 90 % van de ondernemingen de uurkosten boven $300 000 liggen, met uitschieters die aanzienlijk hoger zijn bij ransomware-incidenten.
Hoe backups de grootste kostenpost verkleinen
Hersteltijd is de grootste hefboom in de berekening. Organisaties die kritieke systemen binnen vier uur weer operationeel hebben in plaats van pas na twee of drie dagen, verlagen de schade met 80–90 %. Onveranderlijke, air-gapped backups in EU-only opslag vormen de meest effectieve manier om die korte hersteltijden te garanderen, zeker bij ransomware. Onze backup as a service-oplossing levert precies die garantie met aantoonbare herstelrapportages.
NIS2-boetes en andere regelgevingsrisico’s meenemen in de berekening
Artikel 21 van NIS2 verplicht expliciet tot “maatregelen voor bedrijfscontinuïteit, zoals back-upbeheer en herstel na rampen”. Als een incident aantoonbaar had kunnen worden voorkomen of sneller opgelost had kunnen worden met de juiste maatregelen, riskeren essentiële organisaties boetes tot €10 miljoen of 2 % van de wereldwijde jaaromzet. Wanneer je die boete-range optelt bij de operationele schade, wordt de kosten-baten analyse voor Nederlandse soevereine backups en audit-ready disaster recovery opeens glashelder.
Scenario’s doorrekenen en kostenmodellen opstellen
Een werkbaar model bouw je snel op in een spreadsheet:
– Bepaal per kritiek proces de uurwaarde (omzet of operationele waarde)
– Definieer drie realistische scenario’s (ransomware, hardwarestoring, cloudstoring)
– Voeg waarschijnlijkheid en verwachte duur toe per scenario
– Vermenigvuldig tijd met uurkosten + vaste kosten + boete-range
ENISA en brancheorganisaties bieden basismodellen, maar een intern model met je eigen omzet per uur overtuigt directie en verzekeraars het meest. Veel van onze klanten zien dat de terugverdientijd van volledig beheerde, immutable backup- en hersteloplossingen dan onder de twaalf maanden ligt.
Optimalisatie: waar behaal je de grootste besparing?
De hoogste rendementen behaal je door:
Alleen tier-1-applicaties hele korte RTO/RPO te geven
Immutable, offline kopieën in te zetten zodat je nooit losgeld hoeft te betalen bij ransomware aanvallen
Hersteltests te automatiseren zodat bewijs altijd actueel is voor audit en verzekering
Organisaties die deze procedures toepassen, verlagen hun berekende uitvalrisico vaak met 70 % of meer en verbeteren tegelijk hun compliance-positie.
Conclusie en concrete vervolgstappen
Begin deze week nog met de berekening:
1. Verzamel omzet/uur per kritiek proces bij finance
2. Breng huidige RTO/RPO in kaart
3. Reken drie scenario’s door (4 uur, 24 uur, 72 uur uitval)
4. Tel de potentiele NIS2-boetes erbij op
5. Presenteer de bevindingen aan de raad van bestuur
Het resultaat is bijna altijd hoger dan verwacht en precies daarom is het zo krachtig in de bestuurskamer.
Wil je een onafhankelijke doorrekening van jullie specifieke situatie inclusief Nederlandse soevereine, immutable backups met aantoonbaar herstel bewijs? Neem gerust contact op; wij helpen je graag de cijfers accuraat te krijgen en de risico’s daadwerkelijk te verlagen met onze ransomware-bescherming-aanpak.
Veelgestelde vragen
Hoe begin ik met het berekenen van downtime-kosten binnen mijn organisatie? +
Neem omzet per uur (of operationele waarde per uur voor afdelingen die geen directe omzet opleveren), vermenigvuldig met verwachte uitvalduur, tel loonkosten, boetes van derden en een realistische NIS2/GDPR compliance boete erbij op. De meeste directies schrikken van de uitkomsten bij een volledig 24-uurs uitval scenario.
Hebben immutable backups echt invloed op mijn cyberverzekering? +
Ja. Verzekeraars eisen steeds vaker offline of immutable kopieën plus recente, succesvolle hersteltests. Organisaties die dit aantoonbaar geregeld hebben, krijgen vaak lagere premies of makkelijker verlenging omdat het objectieve risico lager is.
Verandert NIS2 iets aan mijn financiële risicoberekening? +
Absoluut. Continuïteitsfalen is nu een bestuurdersaansprakelijkheids kwestie. Meerdere lidstaten hebben aangekondigd de volwaardige boetes uit te gaan delen. Wie deze boetes meeneemt in de berekening, ziet backup- en herstelprojecten direct naar de top van de prioriteitenlijst schieten.